Carte figurative de l'instruction populaire des Pays-bas

Abstract

Het betreft hier de eerste choropleetkaart, die in de Nederlanden vervaardigd is, en wel in Brussel in of kort na 1827. Thema is het analfabetisme, al is het moeilijk dat direct uit de titel of de legenda af te lezen. Gebaseerd op de aantallen schoolgaande kinderen per provincie, geïnventariseeerd voor de minister van Binnenlandse Zaken, geven de getallen per provincie aan op hoeveel inwoners één schoolgaand kind voorkomt. Het gunstigste cijfer komt dan voor in Drenthe, waar één schoolkind voorkomt op 6,45 inwoners, het ongunstigste in West-Vlaanderen, waar bijna driemaal zoveel inwoners nodig zijn (meer dan zeventien). De kaart is correct geconstrueerd in de zin van dat de donkerder tinten een ongunstiger toestand aangeven. Ter referentie vindt men in het aanpalende deel van Frankrijk ook de – afgeronde – waarden aangegeven. De grijswaarden zijn gerealiseerd met een arceerlineaal, twee met koperen dwarslatjes aan elkaar verbonden linealen waarbij het ene latje steeds parallel aan het andere verschoven kon worden. De kaart heeft zeker geen school gemaakt; het gaat hier om de enige choropleetkaart die vóór 1860 in Nederland verschenen is. Onder de kaart vindt men een tabel met statistische gegevens voor de twintig provincies.