Thalassographica Tabula totius Maris Mediterranei, necnon Oceani Atlantici, Hispanici, Gallici et Britãnici....

Abstract

Zijn grootste bekendheid heeft Willem Barentsz. (ca. 1560-1597) te danken aan zijn aandeel in de Nederlandse poolreizen.aan het eind van de 16e eeuw. Overbekend is zijn overwintering op Nowaja Zemlja in 1596/97. Tussen zijn drie poolreizen door heeft hij nog kans gezien een zeemansgids samen te stellen voor de zogenaamde Straatvaart, de handel via de Straat van Gibraltar met de landen aan de Middellandse Zee. Zijn zeemansgids, de eerste gedrukte voor dit gebied, is te beschouwen als een vervolg op de Spieghel der Zeevaerdt van Lucas Jansz. Waghenaer uit 1584/85. Waghenaers zeemansgids omvat de kusten van West-Europa tot aan de Straat van Gibraltar. Toen in het laatste decennium van de 16de eeuw de Nederlandse handel naar het Middellandsezeegebied toenam, ontstond er behoefte aan betere navigatiemiddelen. Barentsz.’ zeemansgids voor dit gebied werd in 1595 gepubliceerd door Cornelis Claesz., de meest befaamde uitgever op het gebied van geografie en kartografie te Amsterdam aan het eind van de 16de en begin van de 17de eeuw. Het Caertboeck vande Midlandtsche Zee bevat tien kaarten, met uitzondering van de overzichtskaart zijn ze gegraveerd door pieter van den Keere. Deze ‘Franstalige’ editie van 1626 bevat alleen kaarten, teksten die bij de andere edities tussen en op de achterzijde van de kaarten staan ontbreken. Het enige Franstalige aan deze editie is dan ook de - opgeplakte - titel. Zoals in die tijd gebruikelijk is niet alleen de titel, maar zijn ook de namen in het Frans vertaald. Willem Barentsz. wordt ‘Guillaume Bernart’, Johannes Janssonius (Latijnse vorm voor Jan Jansz.) wordt ‘Iean Ieanssz(!)’. Literatuur: Koeman, Atl. Neerl. IV, blz. 21-26 (deze atlas is Bar 5); Willem Barentsz, Caertboeck vande Midlandtsche Zee, Amsterdam 1595, (facsimile with introduction by C. Koeman). Amsterdam, Theatrum Orbis Terrarum Ltd., 1970.