Bariona, Sartre en zijn relatie met het christendom

Abstract

Het existentialisme (1935-1960) ontwikkelde zich binnen een christelijke traditie en heeft – ondanks de felle uithalen door sommige schrijvers naar de religie – gedurende haar kortstondige bestaan talrijke christelijke concepten een nieuw, maar ook antro-pocentrisch leven ingeblazen. Sartres project om deze leer te transformeren had de bedoeling een door het christendom gevormd publiek te bereiken. Zijn werk confron-teerde lezers met problemen die men in de christelijke traditie aan de orde stelde, maar vervolgens benadrukte hij dat het individu in een toevallige werkelijkheid ge-worpen is en op eigen kracht zijn bestemming moet ontdekken. Het zou overigens plausibel zijn Sartres filosofie niet zozeer atheïstisch, maar antitheïstisch te interprete-ren: voor hem valt het geloof in God niet te rijmen met de ethische verplichting van het individu om onafhankelijk de existentie gestalte te geven. In dit hoofdstuk wil ik allereerst ingaan op de relaties tussen Sartres werk en het christendom, waarbij met name de erfzondeleer centraal zal staan. Ten tweede wil ik deze theoretische uiteenzettingen concretiseren aan de hand van Bariona, het to-neelstuk dat Sartre tijdens zijn gevangenschap in 1940 in een Duits kamp schreef.