De leefsituatie als explanans en explanandum bij multiprobleemgezinnen. Een vergelijkende conceptuele analyse van hulpverleningsperspectieven in Duitsland en Nederland.

Abstract

Het beperkte gebruik in de Duitse jeugdzorg van het oorspronkelijk Noord- Amerikaanse concept 'multi-problem family' als aanduiding voor een doelgroep die gekenmerkt wordt door complexe, langdurige en veelvuldig met elkaar verweven problemen, is vanuit Nederlands perspectief opvallend. Als alternatief worden in Duitsland de concepten 'armoede' en 'deprivatie' gehanteerd, gekoppeld aan sociaal-wetenschappelijke theorieën over de 'leefsituatie'. Dit verschil was voor ons de aanleiding om aan de hand van literatuurstudie te onderzoeken welke theoretische en praktische meerwaarde deze verschillende concepten hebben bij een beschrijving van de bedoelde gezinnen. Vertrekpunt is het begrip 'leefsituatie'. We gaan na welke overeenkomsten en verschillen er tussen beide landen bestaan in gehanteerde begrippen, en evalueren deze in het licht van hun waarde binnen een ethisch verantwoorde zorg- en onderzoekspraktijk. De conclusie luidt dat het concept 'leefsituatie', onder andere door de verbinding die het legt tussen het micro-, meso- en macro-niveau van gezinsfunctioneren en gezinscontext, een waardevol aanknopingspunt biedt in praktijk en onderzoek om de individuele gesteldheid van cliënten in multiprobleemgezinnen in beeld te brengen, mede vanuit een maatschappelijke inbedding van hun problematisch bestaan.