Welzijn en het goede leven van dieren : analyse, vergelijking en toepasbaarheid van welzijnsindicices in de varkenshouderij

Abstract

Een welzijnsindex is een methode om het welzijn van dieren aan de hand van verschillende beoordelingscriteria te kunnen inschatten. Welzijn kan beoordeeld worden aan de hand van omgevingsaspecten van het dier of aan het dier zelf. In de laatste categorie vallen bijvoorbeeld fysiologische aspecten zoals gezondheid en stress. Een index kan voor verschillende doeleinden gebruikt worden. Bijvoorbeeld om de consument te informeren over de herkomst van dierlijke producten of om beleidsmakers bij te staan in het nemen van hun beslissingen. Ook zou het gebruikt kunnen worden als systeem om veehouders inzicht in en advies over de zwakke en sterke punten van hun bedrijf te geven. Er bestaan al verschillende indices. In dit onderzoek worden de onderliggende gedachten en opvattingen van deze welzijnsindices expliciet gemaakt. Welke opvattingen en gedachten centraal staan wordt duidelijk gemaakt met behulp van een analyse van de welzijnsdiscussie. In de welzijnsdiscussie wordt vaak geen duidelijk onderscheid gemaakt tussen opvattingen van welzijn en opvattingen van het goede leven. Hierdoor wordt een complex beeld van wat welzijn is, gecreëerd. Er bestaat meestal niet één absolute mening of visie over welzijn. Burgers, consumenten en veehouders maken meestal geen bewust onderscheid tussen welzijn en het goede leven. Eerder onderzoek toonde aan dat burgers een soort ideaalbeeld hebben van dieren in de natuur. Dit ideaalbeeld van dieren in de natuur wordt het goede leven van het dier genoemd. Veehouders hebben vaak juist het idee dat het goed gaat met hun dieren als ze gezond zijn en goed groeien. Gezondheid en de fysiologie van het dier wordt in dit onderzoek welzijn genoemd. In de welzijnsdiscussie lopen deze twee opvattingen vaak door elkaar. Opvattingen over het goede leven worden voorgesteld als opvattingen over welzijn en andersom. Dit zorgt voor veel onenigheid en onduidelijkheid in de discussie. Beide opvattingen zijn van belang, maar het moet wel duidelijk zijn wanneer er over welke opvatting gepraat wordt. Dit onderzoek is een eerste aanzet tot meer helderheid in de welzijnsdiscussie. Ook in de welzijnsindices zijn opvattingen over welzijn en opvattingen over het goede leven aan de orde. In de welzijnsbeoordeling van de ene welzijnsindex worden naast opvattingen over welzijn ook opvattingen over het goede leven meegenomen, terwijl in de andere welzijnsindex vrijwel alleen opvattingen over welzijn worden beschouwd. Vaak wordt aangenomen dat alle welzijnsindices ongeveer dezelfde uitgangspunten hanteren en op dezelfde manier het welzijn van de dieren beoordelen. Toch bestaan er essentiële verschillen in de onderliggende opvattingen van de welzijnsbeoordeling, die vaak voor verwarring kunnen zorgen. In dit onderzoek worden de Tiergerechtheitsindex-35L (TGI-35L), Tiergerechtheitsindex-200 (TGI-200), Dierenwelzijnsindex (DWI), Decision Support System (DSS) en de Behavioural Deprivation Index (BDI) besproken.