Sympathie voor een dader: een onderzoek naar hoe de Netflix-serie You de sympathie van de kijker stuurt voor de dader, het personage Joe.

Abstract

In dit onderzoek wordt er gekeken hoe een serie de sympathie opbouw van de kijker ten opzichte van een personage weet te sturen. Er gebeurt namelijk iets opvallends in de Netflix-serie You. Het slachtoffer wordt geportretteerd als dader terwijl de dader wordt geportretteerd als charmante hopeloze romanticus. De kijker wordt geconfronteerd met een ethisch dilemma; moeten ze wel of niet sympathie hebben met de dader, het personage Joe? In dit onderzoek staat de structure of sympathy centraal, een theorie van filmwetenschapper Murray Smith. Hij construeerde aan de hand van het wetenschappelijke debat rondom het begrip identificatie drie niveaus waarmee de sympathie opbouw grondiger onderzocht kan worden; recognition, alignment en allegiance. Recognition, is een proces waarbij kijkers een personage construeren (als een mens) aan de hand van tekstuele elementen. Alignment is de mate waarin de kijker toegang heeft tot de handelingen, gedachten, overtuigingen en gevoelens van het personage. Tot slot is allegiance de mate waarin de kijker het personage moreel kan evalueren. In dit onderzoek staat centraal hoe de serie aan de hand van recognition en alignment de sympathie van de kijker weet te sturen. Dit wordt onderzocht aan de hand van de mise-en-scène en framing. Uit de analyse blijkt dat recognition amper wordt gebruikt om de sympathie voor een personage te sturen en daarom minimale relevantie heeft in deze casus. Alignment wordt daarentegen wel sterk ingezet om de sympathie te sturen. Zo volgt het verhaal Joe (spatial attachment), laat de voice-over Joe’s gedachten horen (perceptual subjectivity) en worden er flashbacks getoond van Joe zijn jeugd (mental subjectivity). Framing wordt gebruikt door Joe’s gezicht in close-up te tonen op cruciale momenten (bij verdriet en pijn) terwijl Joe’s slechte daden objectief in totaalshot getoond worden. Echter wordt in de laatste scène de subjectiviteit verandert van Joe naar Beck, waardoor de kijker de compleet andere kant op wordt gestuurd wat betreft sympathie. Dit toont dat de serie bewust speelt met de morele capaciteiten van de kijker aan de hand van alignment. Vervolgonderzoek moet nog laten blijken of recognition daadwerkelijk niet wordt ingezet om de sympathie opbouw te sturen.