De hulp van een interculturele focus. De rol van culturele diversiteit in de visie, het beleid en de uitvoering van informele hulpinitiatieven: een casestudy van ‘Steunouder’

Abstract

Mensen met een migratieachtergrond zijn ondervertegenwoordigd in de informele hulp, maar oververtegenwoordigd in de zwaardere, professionele hulp, zoals jeugdzorg (Van der Gaag & Speet, 2010; Kromhout, 2002; Bellaart, 2007; Kalthoff, 2009). Hieruit blijkt dat hulp deze groep vaak te laat bereikt. Daarnaast blijkt dat hulpverlening voor mensen met een migratieachtergrond niet altijd even effectief is (Pels & Vollebergh, 2006). Het huidige onderzoek richt zich op de focus die informele hulpinitiatieven op mensen met een migratieachtergrond hebben, met als doel inzicht te verschaffen in de effectiviteit van de hulp aan deze mensen. Hierbij is een casestudy gedaan naar het informele hulpinitiatief Steunouder, dat met behulp van vrijwilligers steun biedt aan kinderen in kwetsbare gezinssituaties in veertien gemeenten (Steunouder Nederland, 2019a). De volgende onderzoeksvraag is opgesteld: Hoe houden het beleid, de uitvoering en de visie van Steunouder op culturele diversiteit verband met de effectiviteit van de uitvoering van dit initiatief? Om deze vraag te beantwoorden zijn 22 respondenten geïnterviewd: de directeur en coördinatoren van Steunouder, beleidsmedewerkers, en ouders die gebruikmaken van het initiatief. Tevens is een dossierstudie gedaan, een participerende observatie uitgevoerd en is trainingsmateriaal voor vrijwilligers geanalyseerd. De onderzoeksresultaten wijzen uit dat Steunouder mensen met een migratieachtergrond bereikt en ook in zekere mate rekening houdt met verschillen in cultuurdimensies en kapitaal. De mate waarin verschilt echter per gemeente. Niet aan alle voorwaarden voor intergroepscontact (Allport, 1954) wordt voldaan, maar dit lijkt niet per se te leiden tot negatief contact tussen vrijwilligers en hulpvragers van verschillende afkomst. Daarnaast bestaat er een grotere focus op vluchtelingengezinnen dan op mensen met een migratieachtergrond zonder vluchtelingenstatus. Aanbevelingen zijn het zoeken van connecties met op migranten gerichte organisaties en het aantrekken van vrijwilligers met een migratieachtergrond; flexibel zijn bij het toepassen van het initiatief door rekening te houden met individuele (cultuurgerelateerde) behoeften; en het besteden van meer aandacht aan cultuurverschillen in de training van vrijwilligers die gekoppeld worden aan mensen met een migratieachtergrond. Daarnaast wordt andere informele hulpinitiatieven aanbevolen connecties te maken met formele hulporganisaties om zo migranten te bereiken, hetgeen voor Steunouder effectief lijkt te zijn.