Steun voor referenda na de referendumuitslag: euforie bij de winnaars, een kater voor de verliezers?

Abstract

In de meeste Westerse democratieën bestaat grote steun voor referenda onder burgers. In een referendum kan echter niet iedereen zijn of haar zin krijgen: waar referenda leiden tot voldoening bij winnaars van een referendum, blijven verliezers mogelijk achter met gevoelens van teleurstelling. Het is onduidelijk of deze verschillen tussen winnaars en verliezers een effect hebben op hun steun voor referenda. Op basis van publieke opiniedata rondom referenda in Beieren (Duitsland), Finland en Nederland, laat dit onderzoek zien dat een nederlaag in een referendum het draagvlak voor referenda kan verminderen. Ondanks hun ‘referendumkater’, blijven verliezers echter overwegend positief over referenda. Winst in referenda leidt niet per se tot meer steun voor het instrument, maar de steun voor referenda was onder winnaars voorafgaand aan hun zege al zeer hoog.