Executieve Functies bij Kinderen met een Verstandelijke Beperking: Onbekend Terrein

Abstract

Achtergrond. Er zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar executieve functies [EFs] bij mensen met een verstandelijke beperking [VB], maar dit betreft jongeren met een lichte verstandelijke beperking of een bepaald syndroom, zoals het syndroom van Down. Het doel van deze exploratieve vergelijkingsstudie is om de EFs inhibitie, cognitieve flexibiliteit, werkgeheugen en selectieve aandacht van kinderen tussen de 6 en 12 jaar met een IQ ≤ 55 te onderzoeken. Daarnaast geven kwalitatieve beschrijvingen aan de hand van observaties inzicht in de toepasbaarheid van het meetinstrument bij kinderen met een VB. Methode. In totaal hebben 166 participanten deelgenomen aan het onderzoek, waarvan 42 met en 124 zonder VB. De vergelijkingsgroep is geselecteerd op basis van een pilot voorafgaand aan de dataverzameling en bestaat uit kinderen tussen 2,5 en 4 jaar. De dataverzameling is gerealiseerd met behulp van een neuropsychologische testbatterij bestaande uit een selectieve aandachttaak, twee inhibitietaken, een cognitieve flexibiliteittaak en een werkgeheugentaak. Resultaten. Middels t-testen zijn er voor de EFs inhibitie, werkgeheugen en cognitieve flexibiliteit significante verschillen gevonden tussen de groepen. Deze EFs zijn bij kinderen met een VB minder goed ontwikkeld. Bovendien is gebleken dat de neuropsychologische testbatterij wisselend passend is bij kinderen met een VB. Discussie. De onderzoeksresultaten dragen bij aan de bestaande wetenschappelijke literatuur en de klinische praktijk. Aanbeveling voor vervolgonderzoek is het in kaart brengen van de ontwikkeling van EFs bij kinderen met een VB, zodat tevens onderzocht kan worden of vroegtijdig interveniëren van positieve invloed is.