Islamisering in Indonesië? In hoeverre kunnen de gebeurtenissen rondom Ahok worden begrepen als een onderdeel van een proces van islamisering?

Abstract

In november 2016 bracht mijn tante uit Indonesië een bezoek aan Europa. Het was toen twee maanden geleden dat Basuki Tjahaja Purnama, beter bekend als Ahok, toen nog de gouverneur van Jakarta tijdens een verkiezingsspeech een koranvers aanhaalde. Ahok behoort tot de minderheidsgroepen in Indonesië. Niet alleen omdat hij christen is, maar ook omdat hij etnisch gezien een Chinees is. Ik bevroeg haar over de huidige situatie in Indonesië, want als ik de media moest geloven was het land in rep en roer. In de media werd zichtbaar dat er diverse protesten werden gehouden tegen Ahok. Tijdens deze protesten werd Ahok beschuldigd van blasfemie, waarvoor hij later zou moeten voorkomen en uiteindelijk is veroordeeld op 9 mei 2017. Mijn tante gaf aan dat ze huiverig was om over dit onderwerp te praten, maar dat ze vooral angstig was voor de toekomst. Tot welke gevolgen zou deze casus leiden voor haar als Chinese, christelijke Indonesiër?

Ongeveer een half jaar lang schreef de nationale Indonesische media elke dag over de casus Ahok en ook in de internationale media werd hier veel aandacht aan geschonken. In de Nederlandse kranten kwamen krantenkoppen voorbij zoals “Verlies Ahok in Jakarta is triomf radicale moslims” , “Veroordeling Ahok illustreert opmars conservatieve islam in Indonesië” , “Veroordeling Ahok splijt Indonesië” et cetera. Ahok werd niet herkozen als gouverneur en veroordeelt voor blasfemie. Als we bovenstaande krantenkoppen moeten geloven groeit niet alleen het aantal radicale moslims, maar consumeren ze ook steeds meer (publieke) ruimte in het democratische Indonesië. De casus Ahok was een half jaar lang een prominent onderdeel in de media en onder de bevolking, maar in hoeverre leeft deze casus vandaag nog onder de Indonesiërs? Welk politiek en maatschappelijk discours is hierna ontstaan en heeft dit discours ervoor gezorgd dat moslims en christenen hun publieke- en/of privéruimten anders beleven en inrichten? Hoe zien zij hun toekomstperspectief?