Goed gespelt? Een onderzoek naar de beheersing van de werkwoordspelling op de havo en het vwo.

Abstract

In deze scriptie is met een cross-sectioneel onderzoek de ontwikkeling van de beheersing van de werkwoordspelling bij middelbare scholieren van de havo en het vwo onderzocht van leerjaar 1 tot en met 4 (havo) en 1 tot en met 5 (vwo). Hiervoor is een onderscheid gemaakt tussen tien categorieën van werkwoordspelling die door de 'Expertgroep doorlopende leerlijnen' aan verschillende niveaus van taalvaardigheid gekoppeld zijn. Deze niveaus lopen in moeilijkheidsgraad op van eind basisonderwijs tot eind vwo. Daarnaast is er een elfde categorie, Engelse voltooid deelwoorden, toegevoegd aan het onderzoek omdat deze door de expertgroep buiten beschouwing zijn gelaten, maar wel vaak voorkomen in onze taal. Aan het onderzoek hebben 215 leerlingen deelgenomen uit de eerste vier leerjaren van de havo en de eerste vijf leerjaren van het vwo. De leerlingen maakten zowel een invultoets, waarbij de juiste spelling van het werkwoord ingevuld moest worden, als een schrijfopdracht. Gemiddeld hebben de leerlingen duidelijk minder werkwoordspelfouten gemaakt in het schrijfproduct dan bij de invultoets. Uit de onderzoeksgegevens blijkt dat havoleerlingen gedurende de middelbare school niet beter gaan spellen. Voor vwo-leerlingen kan wel een verbetering in de beheersing van de werkwoordspelling geconstateerd worden; eersteklassers maken meer fouten dan vijfdeklassers. Op de havo presteerden de meisjes significant beter dan de jongens. Op het vwo is er geen sprake van een prestatieverschil tussen de twee seksen. De vwo-leerjaren voldoen aan de maatstaven van de expertgroep doordat 75% van de leerlingen per leerjaar 80% of hoger op het vereiste referentieniveau scoort. Bij de havo worden de maatstaven nog niet gehaald omdat havo 3 en 4 niet aan niveau 2F voldoen, terwijl dit aan het einde van de onderbouw wel zou moeten.