Hoe overtuigend is het Etnisch Nederlands? Een onderzoek naar de overtuigingskracht van het Etnisch Nederlands.

Abstract

In grote Europese steden waar verschillende etnische groepen samenkomen, ontstaan multi-etnolecten. Het Etnisch Nederlands is een voorbeeld van een multi-etnolect. De sprekers van het Etnisch Nederlands willen volgens Cornips (2002) door het gebruik van de desbetreffende talige kenmerken herkend worden als etnische groep. Die etnische groep is niet gebaseerd op een enkele etniciteit, maar op het collectief van verschillende etniciteiten. Uit de sociale identiteitstheorie blijkt dat een uit-groep, in dit geval de “etnische groep”, gepaard gaat met negatieve attitudes, stereotypen en vooroordelen. Het gebruik van het Etnisch Nederlands heeft invloed op hoe de sprekers gepercipieerd worden door de in-groep. Deze perceptie kan beïnvloed worden door stereotypen, vooroordelen en attitudes, die invloed kunnen hebben op de doelattitudes, en uiteindelijk op gedrag. De hoofdvraag van het onderzoek luidt dan ook: in welke mate beïnvloedt het gebruik van Etnisch Nederlands de overtuigingskracht van een advertentie? Om dit te onderzoeken zijn er twee advertenties opgesteld op marktplaats.nl. Beide advertenties betreffen het zoeken van een woonruimte. Eén advertentie heeft de taalkenmerken van het Standaardnederlands en één advertentie de taalkenmerken van Etnisch Nederlands. De eerste stap die proefpersoon moet uitvoeren is de taalkenmerken herkennen en koppelen aan een etniciteit. Over deze etniciteit, de uit-groep, bestaan stereotyperingen, attitudes en vooroordelen die de doelattitudes tegenover de schrijver van de variëteit beïnvloeden. De doelattitudes hebben invloed op overtuigingen die mensen hebben. Deze overtuigingen beïnvloeden de gedragsattitude. Als deze gedragsattitude negatief is, dan is de overtuigingskracht laag. Uit de resultaten blijkt dat de proefpersoon de etniciteit van de schrijver van de advertentie met Etnisch Nederlands als meer Marokkaans, Turks, Surinaams en Antilliaans identificeert dan de schrijver van de advertentie met Standaardnederlands. De schrijver van de advertentie met Etnisch Nederlands ontving lagere doel- en gedragsattitudes wat resulteerde in een lagere overtuigingskracht. Het blijkt dat het gebruik van Etnisch Nederlands van invloed is op de overtuigingskracht. Deze resultaten brengen een bepaalde problematiek met zich mee. Volgens Cornips (2002) gebruiken de sprekers van het Etnisch Nederlands deze variëteit om herkend te worden als “etnische groep”. Wat de sprekers wellicht niet realiseren is dat wanneer zij die variëteit gebruiken, zij benadeeld zijn in overtuigingskracht en lagere attitudes ontvangen.