Het effect van het aanbieden van verschillende volgordes van videovoorbeelden en probleemtaken op cognitieve en motivationele aspecten van leren voor reguliere en hoogbegaafde leerlingen in het primair onderwijs

Abstract

Onderzoek heeft aangetoond dat voorbeelden zeer effectief en efficiënt zijn om van te leren. Verscheidende studies hebben de volgorde van tekstuele uitgewerkte voorbeelden, afgewisseld met probleemtaken, bestudeerd. Gebleken is dat het effectiever en efficiënter is om eerst een voorbeeld te bestuderen, gevolgd door een probleemtaak, dan andersom. Deze onderzoeken werden echter enkel uitgevoerd met tekstuele uitgewerkte voorbeelden. In dit onderzoek zijn deze tekstuele voorbeelden vervangen door videomodelvoorbeelden en werd tevens gekeken naar eventuele verschillen tussen reguliere en hoogbegaafde leerlingen. Omdat onderzoek heeft aangetoond dat hoogbegaafde leerlingen wellicht anders leren, zijn zowel leerlingen van een reguliere basisschool (n=66) als leerlingen van het voltijds hoogbegaafdheidsonderwijs (n=68) meegenomen in dit onderzoek. Deze leerlingen werden verdeeld over twee condities, waarbij leerlingen in de eerste conditie startten met een videovoorbeeld, gevolgd door het beoefenen van deze probleemtaak. De leerlingen uit de andere conditie dienden eerst een probleemtaak op te lossen, gevolgd door een videovoorbeeld. In tegenstelling tot bevindingen uit eerder onderzoek, bleek in dit onderzoek dat er geen verschil werd gevonden op testprestatie, ongeacht welke volgorde de leerlingen in de leerfase genoten. Ook de score op de mentale inspanning was niet conform de verwachting, leerlingen die eerst aan een probleemtaak werkten ervoeren minder mentale inspanning tijdens het werken aan de taken op de posttest. Waarom dergelijke verschillen tussen deze condities in dit onderzoek niet gevonden zijn, zou te verklaren zijn door het motivationele aspect van leren en wellicht door het sociale aspect wat een videovoorbeeld met zich meebrengt.