Kleuring van digitale geschiedenis - een explorerend onderzoek naar presentatie van televisiearchiefmateriaal in verschillende contexten

Abstract

Dit onderzoek laat zien dat de geschiedenis op verschillende manieren verteld kan worden en dat archivarissen in toenemende mate bijdragen aan het schrijven van digitale geschiedenis. De manier waarop een archivaris materiaal labelt en het materiaal waaraan hij dat materiaal linkt, beïnvloedt hoe het verleden naar voren komt. Dit soort ‘kleuring’ van digitale geschiedenis kan verregaande effecten hebben, omdat steeds meer online gezocht wordt naar allerlei aspecten van de geschiedenis. Als de context wijzigt waarin materiaal gepresenteerd wordt, verandert dan het labelen van archiefmateriaal? Dat is van belang om te onderzoeken. De verworven inzichten kunnen onder andere bijdragen aan de kritische reflectie van televisiewetenschappers. Zij worden immers steeds afhankelijker van digitale databases. Hiervoor is de volgende centrale vraag geformuleerd: “Op welke wijze wordt archiefmateriaal over de invoering van de euro gepresenteerd door de online omroeparchieven van Frankrijk (ina.fr) en Ierland (RTÉ) in een nationale versus een Europese context en welke eventuele nationale elementen zijn daarin te herkennen?” Om hier antwoord op te geven, is onderzocht hoe de nationale omroeparchieven van Frankrijk (ina.fr) en Ierland (RTÉ) archiefmateriaal over de invoering van de euro presenteren in hun eigen nationale archief. Vervolgens is gekeken hoe dezelfde omroeparchieven hetzelfde archiefmateriaal presenteren op het Europese platform EUscreen. Het betreft een explorerend onderzoek. Omdat er nog geen uitgewerkte methode is om dit onderzoek uit te voeren, is gekozen voor een gedeeltelijke discoursanalyse. Uit dit onderzoek blijkt dat er inderdaad verschillen te herkennen zijn in de presentatie van het archiefmateriaal, wanneer het in een andere context gepresenteerd wordt. Bij presentatie in een nationale context zijn er in het Franse nationale archief meer nationale elementen te herkennen dan wanneer hetzelfde materiaal in Europese context gepresenteerd wordt. Bij RTÉ is dit precies andersom: in een Europese context zijn hier meer nationale elementen te herkennen.