Afbeeldinge van Rhynlands waterstaat ten opzigte van 't vergrooten der Haarlemmer of Leydse Meer met de byna gecombineerde en omleggende veenplassen

Abstract

Wat heel zeldzaam is, een bronvermelding in deze periode, vindt men in de titelcartouche van deze kaart. Bolstra geeft aan waar hij het verloop van de oevers van het Haarlemmermeer in de aangegeven jaren aan ontleend heeft: De oeverlijn uit 1531 en 1591 uit de kaarten van het Haarlemmermeer, uitgegeven door het gemeentebestuur van Leiden (waarschijnlijk kaarten van de landmeter Jan Pietersz. Dou), de oeverlijn van 1610 is ontleend aan de oude kaart van Rijnland (de wandkaart van Rijnland door Floris Balthasars en Balthasar Florisz. van Berckenrode uit 1615), die van 1647 en 1687 aan de contemporaine grote kaart van Rijnland (de wandkaart van het Hoogheemraadschap Rijnland door Jan Jansz. Dou en Steven van Broeckhuysen) en de oeverlijn van 1740 is door Bolstra zelf op basis van opmeting vastgesteld. De kaart bestaat ook in een gekleurde versie, waarin de oeverlijnen met verschillende kleuren blauw zijn aangezet. Een kaart van de veranderingen, die in de loop van de tijd optreden, zou men nu een dynamische kaart noemen en aan de hand van animaties aangeven. Het tempo van het landverlies kan men aflezen uit de afstand tussen de oeverlijnen: hoe verder die van elkaar afliggen, hoe sneller het gaat. Het is een prachtige illustratie van de ‘eetlust’ van de ‘Waterwolf’, zoals het Haarlemmermeer in deze periode ook wel heette.