Routines, rituelen en tradities bij het kijken van televisie

Abstract

In dit onderzoek is er geprobeerd een antwoord te zoeken op de vraag: Op welke manier kijken mensen naar eigen zeggen tegenwoordig naar televisie en welke routines, rituelen en tradities heeft men bij het kijken van televisie? Er is een onderzoek uitgevoerd dat bestaat uit een kwalitatieve analyse van transcripties van zeven interviews. Deze interviews zijn semigestructureerd afgenomen met een zevental willekeurige geselecteerde personen. De routines die in de transcripties van de interviews herkend werden zijn gecategoriseerd onder vijf thema’s die gebaseerd zijn op aspecten van de relatie tussen de televisie en de televisiekijker, benoemd en beargumenteerd door Silverstone in zijn onderzoek dat is gepubliceerd in 1994. Uit de analyse van de transcripties is gebleken dat de personen niet meer geheel afhankelijk zijn van de uitzendschema’s van de televisiezenders en –omroepen, maar dat wel degelijk nog steeds een (andere) vorm van afhankelijkheid blijft bestaan. Namelijk de verantwoordelijkheid dat de kijker zelf bepaalt wanneer hij/zij een aflevering kijkt, zo lang het maar binnen het kader van het uitzendschema van televisie en binnen het kader van je omgeving past. De personen geven aan zelf meer invloed te hebben op wat ze kunnen kijken en hoe laat. Televisiekijken wordt hierdoor individuelere, maar nog steeds worden bepaalde programma’s (op televisie) met de familie of met huisgenoten bekeken om weer dat ‘traditionele moment’ te creëren waarbij het kijken van televisie een sociale activiteit is. Als laatste blijkt uit de gesprekken met de personen dat de mensen tegenwoordig erg bewust zijn van de manier waarop ze televisie kijken. Routines bij het televisiekijken hebben een andere invulling gekregen; van (wellicht onbewuste) automatismen tot bedachtzame keuzes om televisie op een bepaalde manier te kijken.