De Omgevingswet: aanleiding voor een cultuurverandering bij gemeenten? Of een stelselherziening die te lang op zich heeft laten wachten?

Abstract

De Omgevingswet die in 2019 inwerking treedt, is een veelbesproken onderwerp in de politiek, de media, bij overheden en onderzoeksbureaus.Vanuit allerlei vakgebieden wordt de impact van de stelselherziening onderzocht, waarbij een cultuurverandering als noodzakelijk element wordt genoemd bij gemeenten om de omslag van sectoraal naar integraal werken te kunnen maken. Gemeenten kunnen experimenteren met de nieuwe instrumenten en de implementatie van de Omgevingswet via pilots, zodat voor de gemeenten duidelijker wordt wat er voor hen verandert in besluitvormingsprocessen, werkwijze en het contact met de burgers, bedrijven en andere overheden. Het omgevingsplan en de omgevingsvisie zijn twee belangrijke instrumenten die voor gemeenten verplicht zijn op te stellen, en die voortbouwen op respectievelijk het bestemmingsplan en de structuurvisie. Dit onderzoek heeft zich gericht op gemeenten in aanloop naar de Omgevingswet, en de veranderingen in denk- en werkwijze die nodig zijn om de nieuwe wet zo goed mogelijk te kunnen implementeren. De cultuurverandering en de Omgevingswet zijn met elkaar verbonden op een manier dat de cultuurverandering versterkt wordt door de komst van de Omgevingswet, maar de Omgevingswet niet goed geïmplementeerd kan worden wanneer een gemeente niet in de cultuurverandering zit.