Geen succesvol moederschap zonder goed burgerschap

Abstract

In dit eindwerkstuk wordt onderzoek gedaan naar de retorische constructie van het perspectief op tienermoeders in het programma VIER HANDEN OP ÉÉN BUIK. Om het programma beter tebegrijpen is allereerst het debat binnen het genre reality tv omtrent het reguleren van burgers insoortgelijke programma’s besproken. Om te achterhalen welk perspectief er over tienermoedersin VIER HANDEN OP ÉÉN BUIK geconstrueerd wordt, is tevens de literatuur over de representatie van tienermoeders in andere tienermoederprogramma’s uiteengezet. Hoe de constructie van een perspectief tot stand komt, wordt besproken aan de hand van het boek Introduction to Documentary van filmtheoreticus Bill Nichols. Hierin beschrijft hij hoe filmische elementen worden ingezet om de voice van een programma te construeren. Zijn literatuur is tevens het uitgangspunt van de analyse waarin de door Nichols vertaalde categorieën invention, arrangement en style centraal staan. Uit de retorische analyse blijkt dat tienermoeders als abnormaal worden geconstrueerd. Zij hebben geen verantwoordelijkheid, maken slechte keuzes en zijn onvolwassen. Dit ligt in lijn der verwachtingen op basis van de representatie van tienermoeders in de bestaande literatuur. Deze manier van construeren past binnen het debat over het reguleren van burgers waarbij tienermoeders bijgestuurd worden naar de normen die centraal staan in een neoliberale samenleving, zoals zelfonderneming, individuele verantwoordelijkheid en onafhankelijkheid van de staat. Aangezien de focus van dit onderzoek ligt op het programma zelf, kunnen er geen uitspraken gedaan worden over de intenties van de maker of de interpretaties van het publiek. Dit zou een interessante invalshoek zijn voor vervolgonderzoek.