De structuur van executieve functies en de rol van aandacht bij peuters met en zonder aandachtsproblemen

Abstract

De structuur van executieve functies (EF) bij peuters wordt gewoonlijk beschouwd als unidimensionaal. Het is echter onbekend wat de structuur van EF is bij kinderen van 2-4 jaar met aandachtsproblemen en nog onduidelijk hoe aandacht gerelateerd is aan EF bij deze specifieke groep en bij andere groepen peuters. Dit onderzoek tracht hier meer inzicht in te geven. De onderzoeksgroep (N = 255) bestond uit drie groepen; kinderen met aandachtsproblemen, kinderen zonder aandachtsproblemen maar met andere emotionele- en/of gedragsproblemen en kinderen zonder aandachts- of gedragsproblemen. Diverse taken zijn gebruikt om de verschillende EF, waaronder werkgeheugen, cognitieve flexibiliteit en inhibitie en twee vormen van aandacht, namelijk selectieve aandacht en volgehouden aandacht, te operationaliseren. De structuur van EF is onderzocht met principale factoranalyses en een confirmerende factoranalyse. Met multipele regressie analyses is gekeken naar de relatie tussen aandacht en EF. Een één-factormodel bleek bij alle groepen het beste te passen. Selectieve aandacht verklaarde unieke variantie in cognitieve flexibiliteit en inhibitie, na controle voor de invloed van andere EF. Volgehouden aandacht verklaarde unieke variantie in werkgeheugen en cognitieve flexibiliteit, na controle voor de invloed van andere EF. De resultaten toonden een unidimensionaal construct voor de gehele steekproef en voor elke groep apart, wat een niet-unieke EF-structuur bij peuters met aandachtsproblemen impliceert. Bovendien blijkt aandacht sterk gerelateerd te zijn aan het construct van EF en levert het een significante bijdrage aan individuele verschillen in EF.