Het effect van leerkrachtinterventies op de sociale competenties van leerlingen in het basisonderwijs

Abstract

Sociale competenties van kinderen spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van een kind (Ladd & Profilet, 1996). Naast ervaringen met klasgenoten, kunnen ook leerkrachten de sociale competenties van kinderen beïnvloeden (Farmer, McAuliffe, & Hamm, 2011). In dit longitudinale onderzoek is achterhaald wat het effect is van drie verschillende leerkrachtinterventies op de sociale competentie van leerlingen met sociale problemen, namelijk (1) leerkrachten bewust maken van het sociale klassenklimaat, (2) leerkrachten positieve feedback laten geven en (3) leerkrachten meer contact laten maken met leerlingen. Uit een groep van 1510 kinderen uit groep 7 werden 187 targetleerlingen geselecteerd op basis van negatieve sociometrische nominaties. Zij zijn willekeurig toegewezen aan een van de twee condities: (a) een controleconditie zonder interventie en (b) een interventieconditie. Interventies werden gedurende 10 weken geïmplementeerd tijdens de dagelijkse schoolpraktijk. Peernominaties zijn met behulp van vragenlijsten voorafgaand aan deze interventieperiode verzameld, direct na de interventieperiode en tijdens een retentietest een half jaar later. De data werd geanalyseerd met behulp van variantieanalyses. Resultaten laten zien dat leerkrachtinterventies leiden tot een betere peerperceptie van de leerkracht- leerling relatie. Daarnaast is aangetoond dat kinderen die gemiddeld meer in beeld worden gebracht en geprezen worden door leerkrachten, na verloop van tijd minder geliefd worden ervaren door hun klasgenoten. Dit onderzoek heeft bijgedragen aan de kennis over het effect van de leerkracht op de sociale relaties en vriendschapsstructuren van kinderen.