De modererende rol van opvoedcompetentiegevoelens in de relatie tussen positieve bekrachtiging, permissief disciplineringsgedrag en prosociaal gedrag bij kleuters

Abstract

Achtergrond Opvoedcompetentiegevoelens zijn direct en als mediator gerelateerd aan opvoedgedrag en gedrag van kinderen. Over de beïnvloedende rol van opvoedcompetentiegevoelens in de relatie tussen opvoedgedrag en gedrag van kinderen is echter nog weinig bekend. In deze longitudinale studie is onderzocht of positieve bekrachtiging en permissief disciplineringsgedrag door moeders prosociaal gedrag bij kleuters voorspellen. Daarnaast is onderzocht of opvoedcompetentiegevoelens van moeders beïnvloeden hoe positieve bekrachtiging en permissief disciplineringsgedrag door moeders prosociaal gedrag van kleuters voorspellen. Methode Er namen 264 moeders en hun kinderen deel aan dit onderzoek. De moeders waren gemiddeld 37.85 jaar oud (SD = 4.51) en de kleuters (51.5% jongens) waren gemiddeld 5.07 jaar oud (SD = 0.59). De meeste kinderen waren van Nederlandse afkomst (97%). Moeders vulden tijdens twee meetronden, met daartussen een periode van zeven maanden, vragenlijsten in. Resultaten Door middel van een hiërarchische multipele regressieanalyse is gevonden dat noch positieve bekrachtiging noch permissief disciplineringsgedrag door moeders prosociaal gedrag bij kleuters significant voorspelt. Daarentegen zijn opvoedcompetentiegevoelens een significante directe voorspeller van prosociaal gedrag van kleuters. In zowel de relatie tussen positieve bekrachtiging en prosociaal gedrag als de relatie tussen permissief disciplineringsgedrag en prosociaal gedrag blijken opvoedcompetentiegevoelens geen modererende rol te spelen. Conclusie Mogelijk laten kinderen van competenter voelende moeders meer prosociaal gedrag zien, via principes van de sociaal-cognitieve leertheorie. De mate waarin moeders zich competent voelen heeft echter geen invloed op hoe positieve bekrachtiging of permissief disciplineringsgedrag van moeders prosociaal gedrag bij hun kinderen voorspelt. Toekomstig onderzoek kan verifiëren of opvoedcompetentiegevoelens mogelijk minder goed in de rol van moderator functioneren.