Beroepstrots als bron voor burgerschap: Burgerschapsvorming in het vmbo

Abstract

Dit artikel doet verslag van een beschrijvend onderzoek naar de burgerschapsdoelen die leraren in de beroepsgerichte vakken in de bovenbouw van het vmbo in hun lessen nastreven en de wijze waarop ze aan die doelen werken. Vijftien vakleraren, werkzaam in diverse sectoren werden geïnterviewd. De leraren zeggen weinig bezig te zijn met burgerschap als thema en doel. Tegelijkertijd besteden ze wel aandacht aan maatschappelijk verantwoord handelen en aan zelfkennis, vaardigheden en houdingen die te maken hebben met de relatie van de leerling tot anderen en de samenleving. In de context van het leren in levensechte beroepscontexten werken ze onder meer aan samenwerken, een goede werk- en beroepshouding en, met name in het geval van het technisch onderwijs, gezamenlijke zorg voor en reflectie op de kwaliteit van het werk. In de discussie gaan we in op de mogelijkheden voor een, in vergelijking tot algemene vormen van onderwijs, relatief eigen karakter van burgerschapsvorming in het vmbo en leggen een relatie met Sennetts visie op vakmanschap als burgerschap.