De rol van ziektecognitie en sociale steunstijlen van de partner op vermoeidheid bij patiënten met het syndroom van Sjögren

Abstract

Inleiding Mensen met het syndroom Sjögren hebben last van ernstige vermoeidheid. Huidig onderzoek belicht de rol van ziektecognities van mensen met het syndroom van Sjögren en sociale steunstijlen van hun partner op vermoeidheid. Methode Mensen met het syndroom van Sjögren (n=237) werden op vermoeidheid (vijf dimensies van de Multidimensionele Vermoeidheids Index) vergeleken met een controle groep (n=64). Hierna werd bij de syndroom van Sjögrengroep (n=230) een mediatoranalyse uitgevoerd met als afhankelijke variabele vermoeidheid, onafhankelijke variabele, sociale steunstijlen van de partner (drie dimensies van Actief betrokken, Beschermd bufferende en de Overbeschermde vragenlijst) en mediator variabele ziektecognitie (drie dimensies van de Ziekte-Cognitie-Lijst). Tenslotte werd een interactieanalyse uitgevoerd van sociale steunstijlen en ziektecognitie op vermoeidheid. Resultaten Participanten uit de syndroom van Sjögrengroep bleken significant vermoeider dan de controlegroep (p<0.001). De hulpeloze ziektecognitie hing significant samen met de beschermd bufferende sociale steunstijl (p<0.001) en alle dimensies van vermoeidheid (p<0.001). De accepterende ziektecognitie hing negatief samen met verminderde motivatie (p<0.001) en mentale vermoeidheid (p<0.01). De beschermd bufferende sociale steunstijl hing significant samen met algemene-, lichamelijke vermoeidheid (p<0.01) en verminderde activiteit (p<0.05). Bij controle voor ziektecognitie verdween deze significante samenhang. De beschermd bufferende sociale steunstijl en positief waarderende ziektecognitie hingen negatief samen met verminderde motivatie (p<0.05). Conclusie De hulpeloze ziektecognitie treedt op als mediator voor de beschermd bufferende sociale steunstijl en vermoeidheid. Experimenteel klinisch vervolgonderzoek kan uitwijzen of een therapeutische interventie, die een accepterende ziektecognitie faciliteert, vermoeidheid zal verminderen bij deze patiëntengroep.