Discoursen in het Europese parlement. De totstandkoming van het sixpack.

Abstract

De economische crisis aan het begin van de eenentwintigste eeuw heeft enkele fundamentele problemen in Europa blootgelegd. Groeiende overheidsschulden legden druk op het Europese integratieproject en de gezamenlijke munt. Als reactie hierop werd het sixpack aangenomen om de crisis te bezweren. Het Europese parlement stemde in met deze maatregelen na een besluitvormingsproces van een jaar. De centrale vraag in deze scriptie is hoe dit besluit tot stand is gekomen, en welk discours dominant is geweest tijdens het besluitvormingsproces.

Door middel van een discoursanalyse zijn de verschillende voorkeuren van de Europarlementariërs onderzocht. Een viertal discoursen bleken in belangrijke mate het besluitvormingsproces te hebben gestuurd, en tevens controversieel te zijn. Het confederale discours werd gekenmerkt door argumentatie tegen soevereiniteitsoverdracht, en deze ideeën stonden lijnrecht tegenover het supranationale discours, waarvan de pleitbezorgers meer coördinatie op Europees niveau beoogden. De twee andere controversiële discoursen waren gebaseerd op ideologische gronden. Het Keynesiaanse discours stond voor stimulerende maatregelen om de crisis te bestrijden, waar het ordoliberale discours meer heil zag in een strenge budgetdiscipline. Aan de hand van een embedded case study zijn de verschillende discoursen geanalyseerd en ontwikkelingen onderzocht tussen drie cases. De verschillen tussen het debat en twee stemverklaringen hebben inzicht gegeven in de mate van dominantie van de verschillende discoursen en laten zien welke voorkeuren van de Europarlementariërs aan de basis staan van het sixpack.

Uit de analyse blijkt dat de besluitvorming in het parlement in grote mate wordt gedetermineerd door een sterke partijdiscipline en een scheiding tussen linkse en rechtse partijfracties. De zetelverdeling in het parlement, volgend op de verkiezingen in 2009, heeft gezorgd een breed draagvlak voor het ordoliberale discours. Door middel van framing en koppeling met de, breed gedragen, supranationale voorkeuren in het parlement is gebleken dat de inhoud van het sixpack voornamelijk maatregelen behelzen die als doel hebben gezonde overheidsfinanciën te bewerkstelligen. Ontwikkelingen tussen de drie onderzochte cases duiden aan dat verschillende parlementariërs zich hebben geconformeerd aan het ordoliberale discours, welke als dominant aangemerkt kan worden. De ideeën van dit discours hebben aan de basis gestaan van de besluitvorming in het parlement en van de inhoud van het sixpack.