Een lange reis van bodem naar zee

Abstract

In stroomgebieden van rivieren worden sediment, koolstof en nutriënten (zoals stikstof, fosfor en silicium) naar de oceaan vervoerd. Dit is een lange weg, via de bodem, over het oppervlak, door grondwater, oeverzones, rivieren, meren, en wetlands. Ieder van deze elementen van het landschap fungeert als filter door de koppeling van het hydrologische systeem en biogeochemische processen. De mens beïnvloedt de nutriëntenstromen en de hydrologie van riviersystemen en verstoort daarmee de biogeochemische filterwerking. Groeiende landbouwproductie en intensivering ervan, bevolkingsgroei en urbanisatie zorgen voor een toename van de stroom van nutriënten in het hydrologische systeem, en een verandering van de verhoudingen tussen nutriënten in het water. De aanvoer van nutriënten kan de structuur van ecosystemen en primaire productie bepalen, en primaire productie, op haar beurt, is de belangrijkste bron van nutriënten voor alle andere organismen in het ecosysteem. Een tweede belangrijke verstoring van de biogeochemische filterwerking in stroomgebieden is door beïnvloeding van de hydrologie door klimaatverandering, met directe invloed op de hydrologie, veranderend landgebruik en het bouwen van dammen voor wateropslag en elektriciteitsopwekking. Het doel van deze leerstoel is om effecten van al deze verstoringen op de biogeochemische kringlopen in stroomgebieden te bestuderen op mondiale schaal. Modellen zijn een onmisbaar hulpmiddel om riviersystemen en het samenspel van alle processen en verstoringen te bestuderen. Hierbij moet kennis uit een groot aantal disciplines worden geïntegreerd, en samenwerkingsverbanden opgezet tussen verschillende leerstoelgroepen binnen de Universiteit Utrecht en instituten daarbuiten.