De dreiging van de één-staatoplossing

Abstract

Masterexamen (25 augustus 2011)

In mijn scriptie genaamd “De dreiging van een één-staatoplossing” heb ik getracht antwoord te geven op de vraag: Zijn de onthullingen in de uitgelekte Palestine Papers (2011) met betrekking tot het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen een aansporing voor het alternatief van de twee-statenoplossing, namelijk een één-staatoplossing?

Aanleiding hiertoe zijn een aantal recente ontwikkelingen in het Israël-Palestina conflict. Een aantal jaren geleden concludeerden verscheidene academici, politici en activisten dat de twee-statenoplossing vanwege de “facts on the ground” niet meer haalbaar is. Volgens hen is de enige rechtvaardige- en reële oplossing, een één-staatoplossing. Zij menen zelfs dat er op dit moment al sprake is van één staat. Er bestaan meerdere modellen voor de indeling van een dergelijke staat zoals de modellen van Nasser Abufarha en Ali Abunimah. De afgelopen jaren heeft dit alternatief aan voorstanders gewonnen. Dit komt mede door de bevindingen van de ‘new historians’, nieuwe media, zoals de Arabische nieuwszender Aljazeera, en vreedzame boycot-acties die een nieuw licht werpen op het traditioneel vertelde narratief op het Israël-Palestina conflict. Bovendien stellen zij het in het westen heersende beeld van Israël als ‘slachtoffer’ en haar ‘recht’ om te bestaan ter discussie. Voornamelijk Aljazeera speelt een aanzienlijke rol op dit gebied. Zo publiceerde de nieuwszender in januari j.l. de zogenoemde Palestine Papers, bestaande uit meer dan 1600 geheime documenten, die een gedetailleerde en unieke kijk achter de schermen van de vredesonderhandelingen tussen de Palestijnen en Israël geven. Deze documenten werpen nieuw licht op de welwillendheid van zowel de Palestijnen als Israël om het conflict op te lossen. Onder meer wordt onthuld dat de Palestijnen vergaande concessies deden op het gebied van cruciale obstakels in het vredesproces, zoals de illegale nederzettingen, het recht op terugkeer van vluchtelingen en de soevereiniteit van de Moslim heiligdommen in de Oude Stad van Jeruzalem ofwel de Haram ash-Sharif.

Merkwaardig is dat zelfs deze ongekende concessies onvoldoende bleken voor Israël. Een andere interessante conclusie die uit de Papers getrokken kan worden is dat de VS als ‘objectieve’ bemiddelaar de belangen van Israël vooropstelt. Dit wordt onder meer duidelijk uit het feit dat zij de PA onder druk zet om Israël als een ‘’joodse’’ staat te erkennen. Deze erkenning zou als gevolg hebben dat de Palestijnen niet alleen het recht op terugkeer moeten opgeven, maar ook instemmen met een massale Palestijnse volksverhuizing van Israël naar de toekomstige Palestijnse ‘staat’. Deze ‘staat’ wordt door velen bestempeld als een ‘bantoestan’ oftewel een niet levensvatbare staat die totaal afhankelijk is van Israël. Bovendien heeft het gevoerde racistische beleid ten aanzien van Palestijnen in zowel Israël als de Palestijnse gebieden, ertoe geleid dat Israël als apartheidsregime, vergelijkbaar met het voormalige Zuid-Afrika, aangemerkt wordt. De vreedzame burgeracties van boycot-organisaties zoals Boycott Divestment and Sanctions (BDS) en de Free Gaza Movement streven ernaar dit apartheidsbeleid internationaal aan de kaak te stellen en te beëindigen.

De genoemde ontwikkelingen ziet Israël dan ook als een dreiging omdat zij haar ‘’recht’’ om als ‘’joodse’’ staat te bestaan ondermijnen. Ook de PA is zich bewust van deze vrees en heeft meerdere malen gedreigd het alternatief, de één-staatoplossing, na te zullen streven als er geen akkoord bereikt wordt. De recente ontwikkelingen zoals de onwil van Israël om concessies te doen, de gênante onthullingen uit de Palestine Papers, het verzoeningsverdrag met Hamas en de bevooroordeelde rol van de VS als intermediair, hebben ertoe geleid dat de PA een nieuw initiatief is gestart. Dit initiatief is een campagne om internationale steun te verkrijgen voor het unilateraal uitroepen van een Palestijnse staat op de grenzen van 1967. Het blijft echter de vraag of de PA dit initiatief zal doorvoeren of zich zal scharen achter de groeiende Apartheidsstrijd om zodoende één seculiere democratische staat te realiseren.