Foucault en de politiek, De Iraanse revolutie en de zorg voor het zelf

Abstract

Foucaults houding ten opzichte van de Iraanse revolutie blijkt consistent te zijn met zijn filosofisch denken. Hoewel Foucault veel kritiek heeft gekregen voor zijn enthousiasme voor de Iraanse revolutie in 1979 - waarna Ayatollah Khomeini een religieuze totalitaire staat opzette - blijkt uit nadere analyse dat de overgang in Foucaults denken van machtsrelaties naar de zorg voor het zelf past in zijn fascinatie voor deze revolutie. Critici van Foucault verweten hem een naieve houding maar hanteerden daarbij vooral politieke criteria, terwijl Foucault - begrijpelijk gezien de geschiedenis van de Franse filosofie tussen ca 1945 en 1989 - apoliek dacht. In de zorg voor het zelf vindt het individu inspiratie om zich tot collectief te smeden en zich te verzetten tegen de disciplinering van de samenleving. Pogingen om Foucault als utopisch denker te beschouwen zijn daarom gedoemd te mislukken.