Het exempel van de ziekenverzorger in de Annalen van Egmond, een onderzoek naar het exempel in de middeleeuwse kloostergeschiedschrijving

Abstract

In de Annalen van Egmond staat onder het jaar 1152 een wonderlijk verhaal opgetekend over een ziekenverzorger die door de duivel verleid wordt vlees te eten. Het stichtelijke verhaal is een voorbeeld van een middeleeuws exempel. Het middeleeuwse exempel heeft zich ontwikkeld in het kader van de vernieuwingen in de prediking in de twaalfde en dertiende eeuw en had tot doel de gelovigen te onderwijzen in de belangrijkste christelijke principes en geloofswaarheden. Dat we exempelen vinden in middeleeuwse geschiedwerken, zoals de Annalen van Egmond, laat ons iets zien van het religieuze karakter van de kloostergeschiedschrijving in deze tijd. Als we kijken naar hoe het exempel zich verhoudt tot de middeleeuwse kloostergeschiedschrijving, dan moeten we concluderen dat het exempel hiervan een volwaardig onderdeel – zelfs een typisch voorbeeld is. In deze scriptie wordt de middeleeuwse kloostergeschiedschrijving en de plaats van het exempel in die geschiedschrijving onderzocht. Vervolgens wordt aan de hand van de bevindingen die in dit algemene deel zijn gedaan, een analyse gemaakt van het exempel van de ziekenverzorger en van het werk van de annalenschrijver die dit exempel in de Annalen van Egmond heeft opgenomen.