Abstract
In de overheidsarchieven is bijna zeshonderd kilometer plankruimte
gevuld: genoeg om de grens van Nederland met Duitsland
en België mee af te zetten.
Aan het behoud van de collecties worden terecht aanzienlijke
bedragen uitgegeven. Het belang daarvan wordt in brede lagen
van de samenleving ondersteund. In een tijd van globalisering en
een gefragmenteerde maatschappijstructuur ontstaat steeds
... read more
meer
de behoefte aan het behouden van ons collectieve geheugen dat
door het cultureel erfgoed wordt gevormd.
Een deel van de collecties wordt om formele (bijvoorbeeld wettelijke)
redenen bewaard. Deze objecten zullen in het algemeen
door een beperkte groep van professionals worden geraadpleegd.
Voor veel andere objecten, bijvoorbeeld museale voorwerpen en
genealogisch materiaal is echter een grote en algemene belangstelling,
maar er zijn allerlei praktische redenen waardoor maar
een zeer beperkt deel van deze objecten beschikbaar is om bekeken
of geraadpleegd te worden. Zo kan in de museumzalen, door
ruimtegebrek, vaak slechts een zeer beperkt deel (enkele procenten)
van de collectie worden getoond. Archieven zijn veelal maar
gedeeltelijk ontsloten en geven hun geheimen pas prijs na uitvoerig
en gedegen graafwerk. Ouder bibliotheekmateriaal is vaak zo
kwetsbaar dat het slechts bij hoge uitzondering 'uit
de kast' wordt gehaald. Er zijn zo allerlei drempels
die de toegang tot ons cultureel erfgoed bemoeilijken
of verhinderen.
Meer betrokken publiek
Digitalisering kan deze drempels goeddeels wegnemen.
Elektronische kopieën van boeken en prenten
slijten niet. Gedigitaliseerde archiefinventarissen laten zich doorzoeken
op willekeurige combinaties van woorden en namen.
Collecties die tot dusverre verborgen bleven in de depots, krijgen
nu de ruimte in virtuele exposities.
Digitaal materiaal is in beginsel onafhankelijk van tijd en plaats
te raadplegen. Computernetwerken zoals het Internet kunnen de
fysieke drempels tussen gebruiker en instelling belangrijk verminderen.
En daar blijft het niet bij. Informatie- en communicatietechnologie
(ICT) biedt nieuwe mogelijkheden om beeldmateriaal
te verrijken met achtergrondinformatie waaraan bijvoorbeeld
museumbezoekers veel behoefte hebben. Wie zich thuis, in bibliotheek
of op school heeft kunnen voorbereiden, zal oog in oog met
een fysiek object veel meer zien.
Mét die toegankelijkheid kan informatisering ook het imago van
een instelling bij brede groepen in de samenleving veranderen. Nu
ICT steeds meer ingeburgerd raakt, moeten beheerders van cultureel
erfgoed extra goed oppassen dat ze niet 'stoffig' worden. De
afgelopen eeuw is de fotografie omarmd, wat heeft geleid tot een
enorme verrijking van ons cultureel erfgoed. Een soortgelijke werking
wordt verwacht van de nieuwe digitale media, waarmee ook
de jongere generaties beter bereikt worden. De instellingen kunnen aldus hun draagvlak verbreden en hun klanten binden.
De betrokkenheid van het publiek kan nog worden versterkt met
de interactieve mogelijkheden van het Internet: aan een website
laat zich bijvoorbeeld eenvoudig een verzendlijst of een discussielijst
koppelen. De instellingen krijgen niet alleen een aanvullend
marketingkanaal, maar zij krijgen ook nieuw inzicht in de
beleving van hun bezoekers.
Kortom: door informatisering wordt de traditionele beleving van
cultureel erfgoed aangevuld, verrijkt en gestimuleerd.
show less