De kunst van het onderwijzen : over de schoolpedagogiek van Jan Ligthart

Abstract

Ligtharts ‘pedagogiek van het volle leven’ maakt deel uit van de beweging van de reformpedagogiek die streefde naar vernieuwing van het onderwijs rond het begin van de 20e eeuw. Waar de meeste reformpedagogen een leerstoforiëntatie afwijzen en liever aansluiting zoeken bij belangstelling van het kind, gaat het Ligthart er juist om door middel van de leerstof de belangstelling van het kind te wekken. Een dergelijk uitgangspunt stelt eisen aan leerstof én leerkracht. Voor Ligthart nemen plaat en vertelling, spel en zelfwerkzaamheid daarbij een belangrijke plaats in.

De kunst van het onderwijzen biedt een overzicht van de pedagogiek van Jan Ligthart met bijzondere aandacht voor zijn onderwijskundige en antropologische uitgangspunten. Samen met ‘Kennis der natuur, Het natuuronderwijs van Eli Heimans en Jac.P. Thijsse’ (J.M. Praamsma, Utrecht 1995) vormt het een tweeluik over de zaakpedagogische onderwijsvernieuwing aan het begin van de 20e eeuw.